Rozwój a prywatycja, cz. II

Ocenę finansową Banku upubliczniono w 1997 roku w prospekcie emisyjnym1. Z danych zawartych w prospekcie emisyjnym wynika, iż PBK S.A. stał się znaczącym podmiotem dla polskiego rynku bankowego. Jego wielkości charakteryzuje w pierwszym rzędzie kapitał własny.

Kapitał akcyjny – w 1997 roku kapitał akcyjny Banku wyniósł 108.000.0 tyś. złotych i dzielił się na 20.000.000 akcji zwykłych (na okaziciela), o wartości nominalnej 5 złotych każda akcja oraz na 1.600.000 zwykłych akcji imiennych o wartości nominalnej 5 złotych każda. Wszystkie akcje są własnością Skarbu Państwa. Akcje nie są w żaden sposób uprzywilejowane.
Kapitał zapasowy tworzono był zgodnie z postanowieniami Statutu Banku z corocznych odpisów z czystego zy­sku z przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych strat bilansowych w przyszłości (coroczne odpisy na kapitał zapasowy wynosiły co najmniej 10% czystego zysku). Wysokość kapitału zapasowego na dzień 31 grudnia 1996 roku wynosiła 157.467,7 tyś. złotych i ta wielkość była utrzymana do następnego odpisu, z zysku 1997 roku.

Kapitał rezerwowy – jest przeznaczony na pokrycie inwestycji oraz szczególnych strat i wydatków Banku. Szczegó­łowe zasady wykorzystywania kapitału rezerwowego określa zawsze regulamin uchwalony przez Radę Banku.
Wysokość kapitału rezerwowego na dzień 31 grudnia 1996 roku wynosiła 498.377,3 tyś. złotych, w tym środki z aktualizacji wyceny 23.310,5 tyś. złotych, środki na ogólne ryzyko bankowe 170.416,1 tyś. złotych, pozostałe 304.650,7 tyś. złotych.
Fundusze specjalne – W PBK S.A. fundusze specjalnego przeznaczenia także ustala Rada Banku. W konkretnym przypadku, do tych funduszów zostały zaliczone: zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzony z co­rocznego odpisu z zysku netto oraz inne fundusze o tym charakterze, wyraźnie sprecyzowane przy każdorazowym opisie.
W pozycji fundusze specjalne, jest również fundusz uchwalony przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy w dniu 24 lutego 1999r.
W następnym roku (1998) następuje dalsze zwiększenie „potencjału” finansowego Banku, co odzwierciedla we wzrost sumy bilansowej netto, która na koniec 1998 r. wyniosła 13 682 948,7 tyś. PLN, charakteryzująca się – w stosunku do końca 1997 r. – wzrostem o 26,1 proc.
Strukturę funduszów własnych banku przedstawia graficznie rysunek1.

W 1998 r. w porównaniu do 1997 r. najszybszy wzrost przychodów nastąpił w odniesieniu do: prowizji i opłat, które wzrosły o 34,2%. Przyspieszenie dynamiki przychodów z tytułu prowizji było realizacją polityki Banku, mającej na celu zwiększenie przychodów pozaodsetkowych w świetle obniżającej się marży odsetkowej.

Koszty
Koszty poniesione przez PBK w 1998 roku wyniosły 1 905 964,4 tys. zł., co w stosunku do 1997 roku oznacza wzrost o 32,7 proc.
W 1998 roku największa dynamika charakteryzowała koszty tworzenia rezerw, które wzrosły o 36 proc., zaś amortyzacja o 15,3 proc. Z kolei odsetki dla klientów i sektora budżetowego wzrosły o 32,3 proc., a odsetki dla sektora finansowego o 9,3 proc. Koszt prowizji i opłat zwiększył się o 24,1 proc.

Zysk
Zysk brutto osiągnięty przez PBK w 1998 roku wyniósł 422 517,9 tys. zł. i w stosunku do roku ubiegłego był wyższy o 7,8 proc. Natomiast zysk netto wyniósł 280 505,4 tys. zł., co stanowi wzrost o 3,1 proc. W układzie graficzny tempo wzrostu zysków brutto i netto przedstawia się następująco:

Wskaźniki efektywnościowe
Pomimo nasilającej się konkurencji, na rynku bankowym PBK osiągnął wysoki poziom wskaźników efektywnościowych w latach 1997 i 1998.
Rysunek 6: Podstawowe wskaźniki efektywności ROA i ROE obliczono na bazie stanów średnich opartych o grudzień 1997 i 1998r. Ponadto w ROE uwzględnia w funduszach własnych zysk bieżący.
Źródło: Raport roczny 1999, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

Z dokumentów przedstawionych przez PBK wynika, iż w kolejnych latach następował dalszy wzrost wyników finansowych Banku2.
W roku 2000 kontynuowano realizację polityki dalszej ekspansji rynkowej Banku. Urzeczywistnienie obranej strategii rozwojowej pozwoliło PBK utrzymać czołową pozycję w sektorze bankowym. PBK zwiększył swój udział zarówno na rynku depozytów, jak i kredytów. Strukturę procentową przedstawia poniższe zestawienie:
Rysunek 7: Struktura procentowa

Źródło: Raport roczny 2001, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie

Na koniec 2000 roku Bank uplasował się w sektorze bankowym w Polsce pod względem wielkości portfela: depozytowego – na trzeciej pozycji, kredytowego – na czwartej. Wielkość sumy bilansowej plasowała PBK na trzeciej pozycji.
Strategia rozwoju łączyła napięte zadania biznesowe z jednoczesnym zapewnieniem stabilności i bezpieczeństwa Banku. Jej realizacja, zdaniem zarządu PBK, przebiegała w skomplikowanych warunkach makroeko-nomicznych, szczególnie na skutek rosnącej inflacji w 2000 roki i spodzie-wanym wysokim deficytem budżeto­wym oraz deficytem w obrotach bieżących.
Pomimo tego, Bank powiększał zarówno rozmiary prowadzonej działalności biznesowej, jak i posiadanych funduszów własnych. W 2000 r. fundusze własne Banku wzrosły w stosunku do 1999 roku o 20,8%.
Poniższy wykres przedstawia strukturę i zmiany poziomów poszczególnych składników funduszy własnych Banku w okresie31.12.99r. -31.12.00 r.:

Znaczącym źródłem wzrostu funduszy własnych było połączenie PBK z Bank Austria Creditanstalt Poland S.A. (BA/CA Poland). W rezultacie tego połą-czenia kapitał akcyjny Banku wzrósł o 10,6 min PLN, kapitał zapasowy o 158,5 min PLN, a kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny o 1,2 min PLN. Wzrost wielkości kapitału rezerwowego i pozostałych funduszy wyniósł 190,1 min PLN i byt głównie wynikiem po­działu zysku netto wypracowanego w 1999 r.

Zysk
W związku z tym, że od 1 stycznia 2002 roku w Polsce obowiązywać będzie nowa ustawa o ra­chunkowości, dostosowująca wewnętrzne przepisy do standardów międzynarodowych, Bank przygoto­wał sprawozdanie finansowe za 1999 i 2000 rok zarówno według międzynarodowych standardów rachunkowości (IAS) jak i polskich standardów rachunkowości (PAS).
Końcowy wynik finansowy liczony w oparciu o IAS w stosunku do roku ubiegłego przedstawiają się następująco (dane w mln PLN):

Rysunek 9: Końcowy wynik finansowy liczony w oparciu o IAS.

Źródło: Raport Roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

Zysk brutto w 2000 roku ukształtował się na poziomie 435,3 mln PLN i był wyższy o 4,4 mln PLN, w porównaniu do roku poprzedniego, a zysk netto – wyniósł 299,1 mln PLN. Wypracowany przez PBK zysk brutto i netto w 2000r. plasuje go na trzecim miejscu w rankingu banków giełdowych.
Podstawowe wskaźniki ukształtowały się następująco:

Rysunek 10: Wskaźniki efektywnościowe PBK

Źródło: Raport roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie

Charakterystyka aktywów i pasywów3
Wzrost potencjału Banku i jego aktywność biznesowa wpłynęły na znaczne powiększenie się sumy bilansowej. Na koniec 2000 roku jej wartość wyniosła 22.819, 2 mln. zł. i była o 30,1 proc. wyższa niż w roku poprzednim.
Podstawowe aktywa bilansowe kształtowały się następująco:

Rysunek 11 Zmiany w strukturze aktywów. Dane w procentach.

Źródło: Raport Roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

Wzrost w strukturze aktywów o 7,5 pkt. proc. udzia­łu należności od innych instytucji finansowych (przy czym wartościowo był to ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim) wynikał głównie ze wzrostu wolumenu transakcji typu swap walutowy. Wiązało się to w istotnej mierze z przesu­nięciem na ten cel wolnych środków lokowanych uprzednio w papierach wartościowych, co skutkowa­ło obniżeniem udziału dłużnych papierów wartościo­wych w aktywach netto o 4,8 pkt. proc. Natomiast przyrost należności od klientów i sektora budżetowego – o 21,2%, jednak zmniejszył się o 3,6 pkt. proc., z uwagi na wspomnia­ny wyżej przyrost należności od instytucji finanso­wych (o 129,9%).
W strukturze pasywów Banku poszczególne pozycje kształtowały się następująco:

Rysunek 12 Zmiany w strukturze pasywów. Dane w procentach

Źródło: Raport roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

Udział poziomu zobowiązań wobec klientów i sekto­ra budżetowego w pasywach, pomimo ich wzrostu o 21%, zmniejszył się jednak o 5,2 pkt. proc., na skutek wyższej dynamiki wzrostu depozytów międzybankowych.
Znaczny wzrost terminowych zobowiązań wobec klientów i sektora budżetowego (o ok. 30 % w odniesieniu do 1999 r.) wynikał zarówno z przejęcia depozy­tów BA/CA Poland jak i z wzrastającej skłonności do oszczędzania ludności, na co wpłynęły wspomniane już dwukrotne w 2000 r podwyżki poziomu stóp procen­towych. W efekcie udział zobowiązań terminowych w całości zobowiązań wobec klientów i sektora budże­towego wzrósł o 5,1 pkt. proc. do poziomu 73,9%, co wyraziło się we wzroście kosztów odsetkowych.

II.2. Działalność zarobkowa.
II.2.1. Dystrybucja nowych ofert kredytowych dla osób fizycznych i podmiotów prawnych4.
W 2000 roku Bank zmuszony zaostrzającą się konkurencją na rynku bankowym, modyfikował swoje oferty, dostoso­wując je do rosnących oczekiwań klientów.
Dla osób prywatnych wprowadzono i upowszechniono:
kredyt na zakup akcji Telekomunikacji Polskiej S.A.,
kredyt krótkoterminowy na zakup akcji PKN Orlen S.A.,
kredyt hipoteczny w walutach obcych, denominowany w złotych (w USD, EUR, DEM. CHF, ATS),
kredyt na zakup samochodów w złotych oraz denominowany (w USD, EUR, DEM, CHF, ATS) dla ludności,
stałe oprocentowanie depozytów w walutach wymienialnych (USD, EUR, DEM, FRF, GBP, CHF i ATS),
okolicznościowe kredyty konsumpcyjne dla ludności pod hasłem: „Lato z PBK”, „Kolory Jesieni”, „Zimowy” oraz „PIT 2000″, przeznaczony na dopłaty do podatku dochodowe­go za 1999 rok.

W 2000 roku wdrożono ponadto program Private Banking polegający m.in. na zarządzaniu środkami znajdującymi się na rachunkach bankowych, udziela­niu pomocy w planowaniu spraw finansowych klien­ta i jego rodziny oraz na organizowaniu dostępu do specjalistycznych usług bankowych.

Dla podmiotów gospodarczych Bank oferował i dystrybuował takie produkty jak:
– produkty kupowane ze względu na kontakty z bankiem głównym („relationship products”); kluczowe czynniki sukcesu dla tej grupy to stałe związki z głównym bankiem, polityka cenowa, dogłębna znajomość firmy;
– produkty kupowane ze względu na poziom obsługi („skill oriented products”);
kluczowe czynniki sukcesu: umiejętność obsługi produktu, dotychczasowe doświadczenia związane z produktem, nowoczesność oferty;
– produkty kupowane ze względu na cenę („pure transaction products”); kluczowe czynniki sukcesu: polityka cenowa, szybkość dokonywania operacji, nowoczesność oferty.
Jednocześnie rozszerzył oferty Banku o:
• nowy produkt kredytowy, tj. „limit zaangażowania dla klienta”, którego swobodnym dysponentem będzie kredytobiorca, a Bank będzie monitorował w zakresie ryzyka kredytowego,
• zmianę zasad funkcjonowania automatycznego inwestowania salda rachunku; ewentualne propozycje modyfikacji produktu mogą dotyczyć:
a) obniżenia kwoty lub rezygnacji z pozostawiania na rachunku bieżącym określonej kwoty po dokonaniu inwestycji,
b) wprowadzenia zróżnicowanego oprocentowania środków lokowanych przez danego klienta w zależności od wielkości lokowanej kwoty,
c) wprowadzenia możliwości automatycznego inwestowania środków dewizowych.
Uaktywniono sieć w kierunku dystrybucji i sprzedaży ofert produktów, których sprzedaż w 1999 roku stanowiła minimalne rozmiary w akcji kredytowej, np. faktoringu i wykupu wierzytelności.
Bank w swym działaniu położył główny nacisk na oferowanie produktów bankowych dostosowanych do potrzeb konkretnej grupy klientów, a nawet do pojedyńczego klienta, np. kredyty gotówkowe dla gospodarstw domowych lub małych i średnich podmiotów gospodarczych. Ta elastyczność w oferowaniu produktów bankowych dotyczyła także uproszczenia wszelkich procedur w kontaktach miedzy Bankiem a klientem.
Działalność akwizycyjna Banku w zakresie produktów kredytowych miała na celu maksymalny wzrost „sprzedaży” kredytów dla rozwoju działalności podmiotu mającego potrzeby środków pieniężnych w formie kredytu bankowego. Chodzi tu o kredyty obrotowe w linii kredytowej i w rachunku bieżącym, zarówno w przypadku udzielania jak i odnawiania kredytów na kolejne okresy. Ma to umożliwić kredytobiorcy wykorzystanie kredytu i osiągnięcie maksymalnych efektów gospodarczych. Bank realizował te założenia następującymi metodami:
• w odniesieniu do kredytów w rachunku bieżącym poprzez dokładną bieżącą obserwację wielkości i stałości wpływów na rachunek oraz precyzyjną analizę rzeczywistego poziomu potrzeb kredytowych poszczególnych klientów,
• w odniesieniu do kredytów w linii kredytowej poprzez dokładną analizę rzeczywistego poziomu potrzeb kredytowych poszczególnych klientów oraz konsekwentne stosowanie prowizji rekompensacyjnych.
Jednocześnie, przy konstruowaniu indywidualnych ofert kredytowych, w szczególności dla klientów, których środki a’vista lub/i automatycznie lokowane na rynku międzybankowym są względnie nisko oprocentowane, oferował – w miarę potrzeb i oczekiwań klientów – korzystanie w pierwszej kolejności kredytów w linii kredytowej. Natomiast kredyty na przedsięwzięcia inwestycyjne wówczas gdy:
• okresy karencji w spłacie rat kapitałowych nie wybiegały poza okres realizacji inwestycji, a spłata odsetek następuje bieżąco lub okres karencji w ich spłacie może być krótki,
• okres kredytowania nie jest dłuższych niż 10 lat.
W bieżącej polityce kredytowej przyjęto zasadę, iż ocenę wiarygodności kredytobiorcy przeprowadza oddział i ponosi on pełną odpowiedzialność za ryzyko kredytowe. Dlatego też zarząd Banku zwrócił uwagę oddziałom, aby zawsze uzależniały przyznanie kredytu od:
• sytuacji ekonomiczno finansowej klienta,
• kwoty transakcji,
• stopnia skomplikowania transakcji kredytowej,
• okresu kredytowania,
• rachunku dochodowości z klientem,
• form prawnych.

Kredyty udzielane klientom z tzw. wyższych grup ryzyka wymagają stosowania wyższych stawek cenowych, a marża kredytowa powinna także wzrastać wraz z okresem kredytowania.
Przy ustalaniu stawek cenowych oprocentowania kredytu oddziały mają obowiązek brać pod uwagę takie czynniki jak:
• warunki cenowe oferowane przez inne banki działające na rynku danego kredytu,
• czaso i kosztochłonność związaną z obsługą transakcji kredytowej przez Bank,
• branżę gospodarki, w której działa kredytobiorca (czy jest to branża rozwojowa).
Dla klientów instytucjonalnych wprowadzono i upowszechniono:
• kartę płatniczą VI SA,
• wykup wierzytelności bez regresu do zbywcy,
• forfaiting,
• możliwość udzielania kredytów w rachunku bieżą­cym nowo pozyskanym klientom Banku,
• możliwość automatycznego inwestowania salda w oparciu o rachunek w walucie wymienialnej
• zmieniono zasady udzielania maksymalnego limitu kredytu,
• lokatę terminową o terminach 1 miesiąc do 12 miesięcy we wszystkich podstawowych walutach, oprocentowanych wg stałej stopy procentowej,
• rozszerzenie grup podstawowych walut, w których otwierane i prowadzone są rachunki – o walutę ATS.
W omawianym okresie intensywnie rozwijano elek­troniczną obsługę klientów instytucjonalnych ofero­waną w ramach systemu electronic-banking.
W stosunku do firm średnich i małych zakłada się stosowanie marż i prowizji na poziomie standardowym, natomiast jedynie w stosunku do pojedynczych klientów z tej grupy, których perspektywy rozwojowe są bardzo duże. Bank wyprzedzająco będzie stosował politykę niskich marż celem związania klienta z naszym Bankiem w dłuższej perspektywie czasowej.

II.2.2. Oferty PBK S.A. w zakresie pozyskania środków pieniężnych do aktywnych operacji
O marży zarobkowej decyduje przede wszystkim koszt pozyskania pieniądza na rynku depozytowym. Rolą, funkcją depozytów jest finansowanie zarobkowe działalności banku. Bank może w każdej chwili zwiększyć wartość swych pasywów. Prawdziwym problemem jest opłacalność wykorzystywania pozyskanych pieniędzy5. Z tego wynika, że cena depozytów powinna uwzględniać:
• możliwość reinwestycji akwirowanych środków,
• tendencje zmian stóp procentowych,
• koszty działania Banku związane z akwirowaniem depozytów.
PBK S.A. pozyskuje środki pieniężne do swej aktywnej (zarobkowej) działalności:
1. od gospodarstw domowych (ludności) w formie dodatnich sald na rachunkach bieżących, rachunkach oszczędnościowo – rozlioczeniowych (ROR) i lokat terminowych na zróznicowane terminy,
2. od podmiotów gospodarczych i instytucji np. samochodowych i klasycznie budżetowych w formie dodatnich sald na rachunkach bieżących (a’vista) lub/i lokat terminowych,
3. z rynku międzybankowego i kapitałowego,
4. od Narodowego Banku Polskiego, międzynarodowych banków, instytucji międzynarodowych na określone cele.
Koszt pozyskanego pieniądza jest bardzo zróżnicowany, w zależności od wysokości oprocentowania, jakie depozytariusz zaoferował, a bank w umowie określił.
Zatem analiza kosztów akwizycji pozyskania środków powinna doprowadzić nie tylko do dywersyfikacji oprocentowania depozytów w zależności od wysokości wkładów, ale także i do ewentualnej rezygnacji z depozytów o najwyższym koszcie.
W obszarze korporacyjnym banki spodziewają się zmian struktury depozytów w kierunku większego udziału środków a’vista i depozytów krótkoterminowych (np. do l tygodnia), które mają niski koszt. Dla osiągnięcia tego celu banki oferują szereg usług (pakietyzacja), a także zakładają, że w tej formie uzyskają maksymalizację produktów depozytowych, uproszczoną procedurę obsługi, a tym samym obniżą koszty działania. Wszelkie praktyczbne działania w tym zakresie z reguły przynoszą korzyści. PBK S.A. w oferowaniu klientom produktów depozytowych kieruje się tymi założeniami.

II.2.3. Polityka PBK S.A. w stosunku do dużych przedsiębiorstw.
Obecnie, znaczące na rynku banki, prowadzą wzmożoną walkę o klientów z największych rocznych przychodach netto ze sprzedaży, uznawanych za klientów strategicznych. Do grupy tej należą przede wszystkim przedsiębiorstwa zagraniczne w Polsce, polskie z udziałem kapitału zagranicznego, o których obsługę i finansowanie zabiegają banki zagraniczne obsługujące firmy-matki poza granicami kraju, a także spółki giełdowe, firmy o dużych rocznych przychodach ze sprzedaży, działające w branżach o dużym potencjale rozwoju.
Do grupy najatrakcyjniejszych klientów każdego banku należą więc klienci o największych rocznych przychodach netto ze sprzedaży (powyżej 40 mln PLN), szczególnie spełniający jedno z poniższych kryteriów:
duże firmy z udziałem kapitału zagranicznego,
spółki notowane na warszawskiej GPW,
firmy działające na rynkach bardzo atrakcyjnych pod względem perspektyw rozwoju.
Objęcie pełną obsługą bankową tego segmentu gospodarki jest równoznaczne także z pozycją banku na rynku gospodarki. Zdobycie takich podmiotów przez bank może być częściowe, to jest, stanie się bankiem drugim dla przedsiębiorstwa, co może być tylko przejściową drogą w ich całkowitym pozyskaniu.
PBK S.A. przewiduje zatem wobec dużych przedsiębiorstw taktykę:
stosowanie oferty zindywidualizowanej,
bardziej liberalne podejście do zabezpieczeń (w uzasadnionych przypadkach) i krótką ścieżkę decyzyjną;
innowacyjność produktów w celu zdobycia przewagi konkurencyjnej na nowym rynku;
elastyczną politykę cenową, polegającą na stosowaniu niższych stawek w zamian za wzrost wolumenu i korzystanie z innych produktów Banku, bądź grupy;
nastawienie na osiąganie efektu skali i budowanie stałych relacji z klientami.
W zakresie finansowania dużych przedsiębiorstw wykorzystywane są zarówno produkty kredytów obrotowych jak również inwestycyjne, a warunki kredytowania dopasowane do wymogów klientów. Finansowanie tego segmentu realizowane jest poprzez organizację i udział także w konsorcjach kredytowych, finansowanie konkretnych projektów oraz organizację emisji papierów dłużnych. Procedury regulujące obsługę operacji dokumentowych w obrocie krajowym i zagranicznym uwzględniają m.in. uproszczenie dokumentacji niezbędnej do otwarcia akredytywy poprzez zastąpienie zlecenia i umowy o otwarcie akredytywy jednym zleceniem o otwarcie akredytywy (w formie zmienionej) 6, wymagającym akceptacji Zespołu Obsługi Akredytyw i Inkas Dokumentowych DKI przed ostatecznym przyjęciem dokumentacji do realizacji transakcji. Pozwoli to na podniesienie efektywności obsługi transakcji poprzez uniknięcie wielokrotnej weryfikacji zlecenia i umowy o otwarcie akredytywy oraz wyeliminuje dodatkowe, koszty operacyjne transakcji.
W stosunku do dużych przedsiębiorstw Bank preferuje w swej praktyce kredytowej niższe marże, wychodząc z założenia, że wolumen przychodów Banku z tytułu odsetek od kredytów będzie generowany i rekompensowany skalą obrotów.
W odniesieniu do oprocentowania kredytów złotowych dla dużych przedsiębiorców, bank przyjmuje zasadę stopy, w zależności od kształtowania się na rynku stawki WIBOR7. Bank dopuszcza się także ustalanie oprocentowania kredytów w odniesieniu do stopy kredytu lombardowego NBP, jeśli dla klienta tej grupy jest korzystniejsze. Oprocentowanie kredytów konsorcjalnych jest ustalane na innych zindywizowanych warunkach, ponieważ decydują wszyscy uczestnicy konsorcjum.
W zakresie depozytów oferty uwzględniają:
• możliwości negocjowania w każdym przypadku warunków przyjęcia depozytów, zarówno co do okresów, jak i poziomu oprocentowania,
• w uzasadnionych przypadkach, zastosowania 5% rezerwy obowiązkowej przy ustalaniu kwotowań,
• komplementarnych/alternatywnych produktów depozytowych oferowanych przez Bank i podmioty Grupy Kapitałowej PBK SA., w tym m.in. bonów o obligacji skarbowych, dostępu do rynku międzybankowego i kapitałowego.
Duże przedsiębiorstwa mogą także korzystać z wielu nietypowych usług bankowych, specjalnych produktów, jeśli mają potrzebę, niezależnie od tego, czy usługa ma charakter krajowy, czy zagraniczny.
II.3 Działalność kredytowa i depozytowa w 2000 roku
Wolumen kredytów
Według stanu na koniec grudnia 2000 r. wartość kredytów brutto udzielonych przez Bank wyniosła 11.346,7 min PLN i w stosunku do 1999 roku wzrosła o 20.5%. W 2000 r. wolumen kredytów walutowych rósł szybciej niż PLN, co było związane z relatywnie korzystniejszym oprocentowaniem kre­dytów nominowanych w walutach obcych. Efektem tego był wzrost udziału kredytów walutowych w strukturze kredytów ogółem z 16,7% do 24,3%.
Dynamikę przyrostu wolumenów kredytów przedstawia następujące zestawienie:
Rysunek 13 Dynamika wzrostu wolumenów kredytów

Źródło: Raport roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

W 2000 roku udział należności zagrożonych w portfelu kredytowym ogółem Banku zmniejszył się o 0,6 pkt. % do poziomu 16,5 %. Jest to niestety wysoki wskaźnik i w dużym stopniu pomniejsza efektywność finansową w działalności kredytowej.
Łącznym efektem postępowań restrukturyzacyjnych i windykacyjnych prowadzonych w 2000 r. było odzyskanie kwoty 367,8 min PLN, w tym kapitału 314,6 min PLN.

Działalność depozytowa
Na koniec 2000 r. depozyty klientów ogółem osią­gnęły poziom 15.810,8 mln PLN, co oznacza w stosunku do 1999 roku wzrost o 24%. Udział depozytów PLN w depo­zytach ogółem zmniejszył się o 2,5 pkt. proc. na rzecz depozytów walutowych. Z tego wynika, że depozytariusze zaczynają przywiązywać większe znaczenie do depozytów walutowych, niż do depozytów w walucie krajowej.

Rysunek 14 Dynamika wzrostu wolumenów depozytów

Źródło: raport roczny 2000, Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie.

Bardzo dużą dynamikę PBK odnotował w 2000 roku w transakcjach kartami płatniczymi. W porównaniu do roku poprzedniego Bank zwiększył liczby transakcji dokonanych przy użyciu kart bankowych wydanych przez PBK o 49,2%, a wartość tych transakcji zwiększyła się o 50,9%. Osiągnięcie tak znacznej dynamiki było możliwe dzięki szerokiej popularyzacji wśród klientów korzyści wynikających z posługiwania się kartami, uatrakcyjniania tej oferty Banku i zwiększaniu się licz­by kart PBK znajdujących się w użyciu. W stosunku do końca IV kw. 1999 roku liczba kart PBK (łącznie: PBK START, PBK HERMES, Eurocard/MasterCard PBK UNIYERS, Gold MasterCard PBK UNIYERS GOLD, MasterCard Business Card PBK SILVER i VISA Business PBK BUSINESS) wzrosła o 13,4%.
Zwiększyła się również dostępność do bankomatów PBK. W omawianym okresie ich liczba zwiększyła się o blisko 45% do poziomu 223 zainstalowanych jednostek. Wszystkie bankomaty Banku pracują w trybie on-line.